Η Ελλάδα του 2025 θυμίζει επικίνδυνα την Ελλάδα λίγο πριν από την κρίση του 2009. Όπως τότε, έτσι και σήμερα, μια εικόνα επίπλαστης ευημερίας καλύπτει μια δομή εύθραυστη και βαθιά προβληματική. Όμως αυτή τη φορά, το τίμημα ενδέχεται να είναι μεγαλύτερο – όχι μόνο οικονομικά, αλλά και κοινωνικά και θεσμικά.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει χτίσει το αφήγημα της «σταθερότητας» πάνω σε δείκτες που θυμίζουν το προ-κρίσης 2007: δημοσιονομικά πλεονάσματα, υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης και «εμπιστοσύνη των αγορών». Ωστόσο, όπως και τότε, έτσι και σήμερα, κάτω από τη βιτρίνα υπάρχει μια οικονομία με διαρθρωτικά προβλήματα.

Το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο έκλεισε στο -6,4% του ΑΕΠ για το 2024, αποτελεί ηχηρή υπενθύμιση ότι η χώρα συνεχίζει να εξαρτάται υπερβολικά από τις εισαγωγές. Παράλληλα, το δημόσιο χρέος, αν και μειωμένο ως ποσοστό του ΑΕΠ λόγω πληθωρισμού, αυξάνεται σε απόλυτους αριθμούς. Η Ελλάδα συνεχίζει να δανείζεται για να καλύψει παλαιότερες υποχρεώσεις, υποθηκεύοντας το μέλλον των επόμενων γενεών.

Ο τουριστικός κλάδος αποφέρει πλέον πάνω από το 25% του ΑΕΠ, με έσοδα που ξεπέρασαν τα 30 δισ. ευρώ το 2024. Όμως η εξάρτηση αυτή δεν συνιστά στρατηγικό πλεονέκτημα – αποτελεί παγίδα. Το τουριστικό μοντέλο εξαντλεί φυσικούς πόρους, υποβαθμίζει τοπικές κοινωνίες και επιδεινώνει το στεγαστικό πρόβλημα. Σε περίπτωση διεθνούς κρίσης, γεωπολιτικής αναταραχής ή περιβαλλοντικής πίεσης, η οικονομία κινδυνεύει να μείνει χωρίς εναλλακτικά στηρίγματα.

Η ραγδαία άνοδος των τιμών στα ακίνητα, ειδικά στις μεγάλες πόλεις, αποκλείει πλέον τη νεότερη γενιά από τη δυνατότητα ιδιοκατοίκησης. Η αγορά καθοδηγείται από κερδοσκοπικά κεφάλαια, το καθεστώς της Golden Visa και την ανεξέλεγκτη εξάπλωση του Airbnb. Η ζήτηση για πραγματική πρώτη κατοικία παραγκωνίζεται, δημιουργώντας μια νέα φούσκα, ανάλογη με εκείνη των αρχών του 2000 – αλλά αυτή τη φορά χωρίς το παραμικρό κοινωνικό όφελος.

Η ψευδαίσθηση της ανάπτυξης και της «ανάταξης»

Παρά την κυβερνητική ρητορική για αύξηση του κατώτατου μισθού και μείωση της ανεργίας, τα νοικοκυριά βλέπουν την αγοραστική τους δύναμη να συρρικνώνεται. Η ακρίβεια στα βασικά αγαθά, ειδικά στα τρόφιμα, παραμένει διψήφια, ενώ ένας στους τρεις πολίτες δηλώνει αδυναμία να ανταποκριθεί σε βασικά έξοδα, όπως ρεύμα και κοινόχρηστα. Η νεανική ανεργία παραμένει κοντά στο 20%, ενώ η επισφάλεια έχει γίνει κανόνας. Οι εργαζόμενοι φτωχοί δεν είναι πια εξαίρεση – είναι η πλειοψηφία.

Αν στα χρόνια πριν την κρίση του 2009 το πρόβλημα ήταν κυρίως η διαφθορά, το 2025 η ανησυχία εντοπίζεται βαθύτερα: στην υποβάθμιση των ίδιων των θεσμών. Το κράτος δικαίου, η ανεξαρτησία των αρχών, η διαφάνεια και η λογοδοσία βρίσκονται σε υποχώρηση. Η δημοκρατική λειτουργία του πολιτεύματος αμφισβητείται όλο και συχνότερα — όχι από «αιρετικές φωνές», αλλά από την ίδια την πραγματικότητα.

Η κυβέρνηση δεν φαίνεται πως θα παραδώσει απλώς μια δύσκολη οικονομική συγκυρία. Θα παραδώσει – όπως εκτιμούν ολοένα και περισσότεροι οικονομικοί και πολιτικοί αναλυτές – μια χώρα εξαντλημένη: με εξαντλημένους φυσικούς πόρους, διαλυμένη παραγωγική βάση, θεσμούς σε παρακμή και κοινωνία στα όρια της επιβίωσης.

Και αυτή η εικόνα δεν είναι το αποτέλεσμα εξωτερικών συγκυριών. Είναι το αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών.

https://primenews.press/kameni-gi-afinei-i-kyvernisi-i-istoria-epanalamvanetai-me-megalytero-kostos/